Eerder schreven we in deel 1 van dit blog al dat het klimaat wederom een belangrijk thema zal zijn tijdens de Tweede Kamerverkiezingen en daarna. In dat blog hadden we het onder andere over het Parijsakkoord, ‘de vervuiler betaalt’ en kernenergie. Hoe zit het andere thema’s als mobiliteit, wonen en stikstof? In deel 2 van ons vergelijkend overzicht vind je antwoord op deze vraag.

Het openbaar vervoer
Mobiliteit is een belangrijk thema voor veel partijen. De PvdA wil de ov-tarieven verlagen en de SP wil het stads- en streekvervoer gratis maken voor zowel jongeren als ouderen. Ook moet er, volgens de SP, GroenLinks en D66 betere treinverbinding komen tussen Europese steden om korte vluchten overbodig te maken. Ook binnen onze landsgrenzen moet de bereikbaarheid met het OV beter volgens GroenLinks en de PvdA. D66 wil eveneens het spoor uitbreiden. Fietsen moet ook gemakkelijker kunnen. Daarom wil de PvdA zogenoemde fietssnelwegen aanleggen en D66 snelfietsroutes.

Emissieloze auto’s
Als het aan GroenLinks ligt komen er geen nieuwe autowegen bij en wordt er meer geïnvesteerd in de fiets en vervoer over water. Ook wordt de verkoop van auto’s op fossiele brandstoffen binnen tien jaar verboden. De PvdA wil dat in 2025 alleen nog maar emissieloze auto’s worden verkocht.

Volgens de VVD is de klimaatdiscussie de afgelopen decennia onnodig gepolariseerd en moeten we de problemen allemaal niet groter maker dan ze zijn, en deze pragmatisch oplossen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Natuurlijk moeten we tegelijkertijd wel economisch kunnen blijven groeien en zoveel mogelijk ons leven blijven leiden zoals we willen, aldus de VVD.

Geen drastische veranderingen zou je denken, van de ‘vroem-vroempartij’ van Nederland. Toch zijn enkele opvallende punten te vinden in de VVD-plannen. Met behulp van een verhaaltje wat men later aan zijn of haar kinderen of kleinkinderen zou vertellen over waarom de overgang naar emissieloze auto’s niet zo vlot ging, laat de partij weten erg voor emissieloze auto’s te zijn en de discussie eromheen niet te begrijpen. Ook D66 zet in op emissieloze auto’s en wilt meer investeren in laadpalen.

Volgens Maarten van Andel, schrijver van onder andere “De Groene Illusie: Waarom we het klimaat niet kunnen redden met een paar windmolens en zonnepanelen”, is het misleidend om elektrische auto’s emissievrij te noemen. Dat zijn ze namelijk allerminst; de emissie is alleen verplaatst van een uitlaat naar een schoorsteen. Energiebesparing door rustig te rijden en je huis goed te isoleren is de komende tien jaar veel effectiever dan elektrische auto’s en aardgasvrije huizen’, zegt hij in een voorpublicatie van een nieuw boek.

Wonen
De PvdD heeft een ambitieus plan: alle woningen, kantoren en andere gebouwen zijn energieneutraal in 2030 en alle nieuwbouw wordt in principe energiepositief, en wekt dus meer energie op dan zij verbruikt. Het CDA wil dat alle regelingen worden samengebracht in een online klimaatloket, waar je terecht kunt voor subsidies en advies op maat over de beste en meest rendabele investeringen voor je huis. Verhuurders die hardnekkig nalatig zijn in het verduurzamen of isoleren van hun woningen, worden gekort op de huur die zij voor een onzuinige huurwoning mogen rekenen. Ook de nieuwbouw moet volgens de partij groener.

Verder stimuleert het CDA de productie van groen gas. De VVD zet ook in op groen gas en op waterstof en wil zoveel mogelijk van het bestaande gasnetwerk behouden zodat deze nieuwe schone energieën in de toekomst getransporteerd kunnen worden. GroenLinks wil normen stellen voor het gebruik van circulaire bouwmaterialen, zoals gerecycled beton, hout en herbruikbare bakstenen. De SGP vindt dat de overheid en gemeenten isolatieprogramma’s moeten opzetten om de kostprijs voor het isoleren van een gebouw naar beneden te brengen.

Inzetten op verbinden natuurgebieden
De SP spreekt van een flinke uitbreiding van de natuurgebieden in Nederland, maar noemt geen cijfers. Wel kondigt de partij een nationaal bomenplan aan, waarmee voor elke Nederlander één boom geplant zal worden. Een populair plan, zo blijkt. Ook het CDA en GroenLinks willen 17 miljoen nieuwe bomen planten. De PvdD wil naast tenminste een nieuwe boom per inwoner per jaar, de criteria voor kapvergunningen flink aanscherpen. D66 wil er 10 miljoen bomen bij. Verder wil de partij tot 2025 50.000 hectare extra beschermde natuur creëren en 160.000 hectare tot 2040 (een derde meer natuur dan we nu hebben). De PvdA wil minimaal 50.000 hectare extra natuur in 2027. Het totale oppervlak aan beschermd natuurgebied moet volgens Volt worden vergroot tot 30% in 2030. Volt komt verder met het idee van een stadsboswachter voor biodiversiteit in de stad, die zorgt voor stedelijke vergroening. Die functie is al ingevoerd in Rotterdam.

Vleesconsumptie
Inmiddels weten we dat minder vlees eten niet alleen goed is voor de dieren, maar ook voor het milieu. Uiteraard wordt voor de PvdD plantaardig eten de norm en dierlijk voedsel de uitzondering. GroenLinks wil een eerlijke vleesprijs waarin alle kosten van vlees zijn doorberekend, zoals klimaat- en natuurschade. Daarnaast moet volgens GroenLinks de btw op groente en fruit geschrapt worden. Ook D66 wil een duurzaamheidsheffing op vlees.

Stikstofbeleid
De PvdA wil een actief uitkoopbeleid voeren voor veehouderijen in natuurgebieden. Volgens het CDA moeten alle sectoren aan het stikstofprobleem bijdragen. De partij wil met de tien bedrijven met de grootste uitstoot van broeikasgassen stevige afspraken maken over reductiedoelstellingen. Ook met de agrarische sector wil de partij werken aan langjarige duurzaamheidsdoelen. De VVD wil een stikstoffabriek bouwen om buitenlands hoogcalorisch gas geschikt te maken voor Nederlands laagcalorisch gebruik. D66 wil, net als de PvdA, in 2030 50% stikstofreductie gerealiseerd hebben. Ook moet dan 30% van het land- en zeeoppervlak effectief beheerd natuurgebied zijn.

Klimaatadaptatie
Klimaatadaptatie, oftewel de vraag hoe we ons moeten voorbereiden op het veranderende klimaat zoals droogte, hevige buien en verlies aan biodiversiteit. De PvdA wil steden vergroenen met de aanleg van extra parken en waterpartijen, de opvang van water verbeteren en de daken en tuinen van woningen vergroenen. GroenLinks pleit ook voor meer groen in de steden en het beter opvangen en gebruiken van water. Industriële grootgebruikers van drinkwater gaan daar belasting over betalen. Ook D66 wil Nederland “klimaat-klaar” maken door onder andere de droogteproblematiek aan te pakken door water langer vast te houden. Ook wordt door D66 ingezet op het hergebruik van afvalwater en het creëren van waterbuffers. De ontwikkeling van klimaatbestendige gewassen, inclusief bijpassende voorlichting aan boeren moet volgens de partij ook gestimuleerd worden.

Burgers laten meedenken
Om het draagvlak voor klimaatmaatregelen te vergroten komt D66 met een zogenaamd burgerforum en het CDA met een landelijke burgerberaad van 150 burgers die de politiek adviseert over de uitwerking van het klimaatakkoord.

Wat viel verder op?
Naast de bovengenoemde thema’s vielen nog een aantal andere zaken op in de klimaatparagrafen van de partijen. Het CDA begint haar hoofdstuk over klimaat met een aardige metafoor over rentmeesterschap. De aarde is niet van ons, maar we hebben wel de taak er goed voor te zorgen, stelt de partij. We moeten volgens het CDA de polarisatie tussen klimaatdrammers en ontkenners doorbreken en onze schouders eronder zetten. Verder wil de partij een nationaal plan opzetten waarin elke provincie een eigen project aandraagt op het terrein van duurzaamheid en schone energie. Ook CO2 opslag onder de Noordzee is volgens het CDA een optie.

GroenLinks speelt in op de huidige crisis en wil producten met een groot publiek belang in Nederland of Europa zelf maken, zodat producten niet meer de hele wereld over gesleept hoeven worden en we tegelijkertijd minder afhankelijk zijn van andere landen.

D66 zet in op een Schoon Water Akkoord en Geluidshinder Akkoord met provincies en gemeenten. Net als met het Schone Lucht Akkoord wil D66 de gezondheidsschade en vervuiling halveren per 2030.

De PvdA wil grensheffingen voor CO2 invoeren voor vervuilende producten uit landen die niet zijn aangesloten bij het Parijsakkoord of landen die te weinig doen om hun uitstoot te verminderen. De partij wil verder de verpakkingsbelasting opnieuw invoeren om het gebruik van onnodige verpakkingen te ontmoedigen.

50Plus wil klimaatbeleid inrichten op de ontwikkeling van krachtige nieuwe technologie en overschakelen naar een circulaire economie (net zoals alle andere partijen). Concrete plannen noemt de partij niet zozeer, behalve dat grootschalige intensieve veehouderij beperkt moet worden en kleinschalige kwaliteitsbedrijven gestimuleerd.

In lijn met de Bijbel stelt de SGP dat het überhaupt goed is om geen energie te verspillen, zo weinig mogelijk afval achter te laten en duurzame producten te gebruiken, ongeacht of alle analyses en voorspellingen zullen uitkomen of niet. Alhoewel de SGP haar vingers niet wil branden aan ambitieuze klimaatplannen, is het wel een van de weinige partijen (samen met de PvdD) die het probleem aankaart van de exponentiele stijging van stroomgebruik door de datacenters die hier gebouwd worden. De partij wil een plan van aanpak om ervoor te zorgen datacenters fors gaan besparen op hun energiegebruik.

Het is afwachten tot de na de verkiezingen wat er van al deze plannen terecht gaat komen. Één ding staat vast: voor het klimaat dringt de tijd. Er moet nu actie ondernomen worden als de klimaatdoelen van Parijs écht gehaald willen worden. De komende tijd zal leren hoe het klimaatbeleid van het volgende kabinet vorm gaat krijgen.

Deel 1 van dit blog vind je hier.

Dauphine Sulzer is onderzoeksstagiaire bij de Public Affairs Academie en Van Oort & Van Oort